१. UPI नियमांमध्ये मोठे बदल: ३१ डिसेंबरपासून नवीन ‘पोर्टेबिलिटी’ फीचर
Google Pay Rule Change: नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने UPI वापरकर्त्यांसाठी एक मोठा आणि महत्त्वाचा बदल जाहीर केला आहे. ३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंत हा बदल सर्व UPI ॲप्स आणि पेमेंट सेवा प्रदात्यांना (PSP) लागू करावा लागेल.
नवीन फीचरची प्रमुख वैशिष्ट्ये (३१ डिसेंबर २०२५ पासून)
| वैशिष्ट्य | काय बदलणार? |
| सर्व व्यवहारांचे व्यवस्थापन (Universal Management) | वापरकर्ते आता कोणत्याही UPI ॲपवरून (उदा. PhonePe वरून Google Pay) आपले सर्व ऑटोपेमेंट्स (Auto Payments) आणि नियमित व्यवहार पाहू आणि व्यवस्थापित (Manage) करू शकतील. |
| मँडेट पोर्टेबिलिटी (Mandate Portability) | यूजर्सना आपले सक्रिय ‘मँडेट्स’ (उदा. SIP किंवा नियमित बिल पेमेंट) एका UPI ॲपमधून दुसऱ्या UPI ॲपमध्ये ट्रान्सफर (पोर्ट) करण्याचा पर्याय मिळेल. |
| पारदर्शकता (Transparency) | या नवीन सुविधेमुळे वापरकर्त्यांना त्यांच्या कोणत्याही ॲपवरील सर्व नियमित पेमेंटची माहिती एकाच ठिकाणी मिळेल. यामुळे आर्थिक नियोजन (Financial Planning) करणे सोपे होईल. |
| सुरक्षा वाढली | NPCI ने UPI मध्ये फेस आणि बायोमेट्रिक ऑथेंटिकेशन यांसारख्या नवीन प्रमाणीकरण पद्धती (Authentication Methods) देखील जोडल्या आहेत, ज्यामुळे व्यवहार अधिक सुरक्षित होतील. |
NPCI ने स्पष्ट केले आहे की ही सुविधा पूर्णपणे वापरकर्त्याच्या नियंत्रणाखाली असेल आणि ॲप बदलण्यासाठी कोणताही दबाव किंवा प्रोत्साहन (उदा. कॅशबॅक) दिले जाणार नाही.
२. DigiLocker: आता Demat आणि Mutual Fund खाती लिंक करणे झाले सोपे
केंद्र सरकारच्या इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने (MeitY) विकसित केलेले DigiLocker आता केवळ आधार, ड्रायव्हिंग लायसन्स आणि RC पुरते मर्यादित राहिलेले नाही. आता तुम्ही तुमचे डीमॅट (Demat) आणि म्युच्युअल फंड (Mutual Fund) खाती देखील DigiLocker शी सुरक्षितपणे लिंक करू शकता.
DigiLocker चे महत्त्व
- हे एक क्लाउड-आधारित डिजिटल वॉलेट आहे, जे तुमच्या महत्त्वाच्या कागदपत्रांच्या डिजिटल प्रती सुरक्षित ठेवते.
- DigiLocker मध्ये ठेवलेली कागदपत्रे कायदेशीररित्या मूळ कागदपत्रांएवढीच (Legally equivalent) वैध मानली जातात.
Demat आणि Mutual Fund खाती लिंक करण्याची सोपी प्रक्रिया
- DigiLocker ॲप उघडा: DigiLocker वेबसाइट किंवा ॲपवर जाऊन साइन अप/साइन इन करा.
- PAN लिंक करा: ‘Profile’ सेक्शनमध्ये जाऊन तुमचा PAN नंबर लिंक करा (जर आधी केला नसेल तर).
- दस्तावेज शोधा: होमपेजवर “Search Documents” वर क्लिक करा आणि “NSDL”, “CDSL” किंवा “CAMS/KFinTech” (म्युच्युअल फंडासाठी) सर्च करा.
- स्टेटमेंट निवडा: “Demat Holdings Statement” किंवा “Mutual Fund Statement (CAS)” सारखे योग्य पर्याय निवडा.
- माहिती भरा आणि लिंक करा: जारी करणारी संस्था निवडा आणि PAN, जन्म तारीख किंवा क्लायंट ID सारखे आवश्यक तपशील भरा. पडताळणी पूर्ण झाल्यावर तुमचे वित्तीय दस्तऐवज आपोआप DigiLocker मध्ये सेव्ह होतील.
- नॉमिनी सुविधा: तुम्ही नॉमिनी (Nominee) किंवा शेअरिंग सेटिंग्जमध्ये जाऊन एखाद्या व्यक्तीचा ईमेल/मोबाईल नंबर जोडू शकता, जेणेकरून तुमच्या पश्चात त्यांना तुमच्या वित्तीय दस्तऐवजांपर्यंत पोहोचता येईल.
तुम्हाला UPI मधील नवीन ‘पोर्टेबिलिटी’ फीचरबद्दल किंवा DigiLocker मध्ये PAN लिंक करण्याबद्दल अधिक माहिती हवी आहे का?